بازار و فضاهای تجاری در ساوه

گنبد چهارسوق (تکیه چهار سو) واقع در ساوه

 

در حد فاصل مسجد سرخ و مسجد جامع ساوه گنبدی قرار داشته که بخش های مختلف بازار را به هم متصل می ساخت و به همین سبب به گنبد چهارسوق شهرت داشته است .این بنا در قدیم یک ساختمان دوازده ترک بوده که در چهارضلع ان چهار دالان داشته که به چهار راسته بازار راه می یافته است ولی در مرمت های اخیر به شکل دایره ای بازسازی شده است و تقریبا از ساخت و سازهای مجاور ازاد می باشد .از انجائیکه در دوره هایی از این محل به هنگام عاشورا به عنوان تکیه نیز استفاده می شد به تکیه چهارسو نیز معروف گشته است .

گنبد این بنا به دلیل حجم زیاد که قاعده ان به قطر ۱۴/۱۱ متر و ارتفاع ان در حدود ۱۴ متر می باشد و از خارج به شکل ۱۲ ضلعی است به یک میزان بالا نرفته بلکه با یک دور ارام در وسط دوباره به طرف بالا ادامه یافته و فرم شلجمی پیدا نموده است .فرم گنبد در خارج پله پله و هر چه بالاتر می رود از ضخامت سقف کاسته می شود .بنا کلا با اجرهای زرد رنگ و گل اهک و گچ و کاشی به وجود امده است .انچنانکه در اسناد موجود در سازمان میراث فرهنگی کشور مکتوب است بخش اعظمی از تزئینات این بنا حدود ۹۰ سال پیش که انبار کاه اداره دارائی محل بوده مورد اتش سوزی قرار گرفته و از بین رفت .تزئینات کنونی بنا شامل اشکال هندسی به شکل مثلث،پنج ضلعی،شش ضلعی و چند ضلعی ها با کاشی های رنگی است و همچنین بعضی اشکال هندسی و چند ضلعی از گچ که به طور برجسته به وجود امده و کاشی ها در داخل گچ کار شده است .از جمله تزئینات دیگر بنا در پاکار گنبد نام های الله،محمد و علی است که به خط کوفی با کاشی های رنگی اجرا شده است.