‍ ‍ فرونشست زمین در دشت ساوه:

یاداشت مدیر مسئول پایگاه خبری ساوه خبر

 

حجت فاتح

 

فرونشست زمین در مناطق شرقی شهرستان ساوه، شکافهای بسیار عمیق و طویلی در سطح زمین ایجاد نموده است، این محدوده، بخش انتهایی آبخوان ساوه بشمار می رود.

 

تا سه دهه قبل در این محدوده با پدیده  “زه”  مواجه بودیم تا بدان حد که برخی اقدامات زهکشی نیز اجرا شده اند، سطح آب زیرزمینی بقدری بالا بود که با حفر چاههای دستی به عمق ۵ متر که اصطلاحا به آنها پاکَنه می گفتند اقدام به برداشت آب می کردند اما امروزه به چنین شرایط اسفباری دچار گردیده است.

 

در آن سالها، بخش عمده کشاورزی در این محدوده توسط آبهای سطحی رودخانه قره چای و برخی قنوات آبیاری می شد، سد الغدیر هنوز احداث نشده بود و رودخانه قره چای در مسیر خود به سمت قم جریان داشت، بستر عریض این رودخانه عمدتا دربرگیرنده رسوبات دانه درشتی بود که نقش بسیار موثری در تغذیه آبخوان ساوه ایفا می کرد، علاوه بر آن، جریان زیرسطحی نیز از کیلومترها بالاتر به داخل آبخوان وجود داشت، حقابه بران این رودخانه، حقابه خود را توسط بندهای انحرافی و از طریق نهرهای سنتی به مزارع خود منتقل می کردند و سایر کشاورزان که حقابه ای از رودخانه نداشتند بعنوان مازادبر، آب رودخانه را که مازاد بر نیاز حقابه بران بود به مصرف کشاورزی می رساندند، با توجه به شیوه آبیاری غرقابی که در آن ایام متداول بود بخشی از آب آبیاری مزارع در قالب آب برگشتی به سفره تزریق می شد و….

 

با احداث سد الغدیر، جریان تغذیه سطحی و زیرسطحی از طریق رودخانه به داخل سفره قطع شد و حقابه بران نیز حقابه خود را از طریق کانالهای بتنی تحویل گرفتند که میزان نفوذ از این کانالها بداخل سفره به صفر رسید، در چنین شرایطی، مازادبران اقدام به حفر چاههای مجاز و بعضاً غیرمجاز و پمپاژ آب از سفره کردند، همچنین الگوی کشت در مناطق بالادست، عمدتا از زراعت تبدیل به باغ شد و مجموع این عوامل به همراه شرایط نامطلوب اقلیمی موجب حاکم شدن وضعیت فعلی گردید.

 

حجت فاتح مدیر مسئول پایگاه خبری ساوه