حکیم تیلیم خان تیمور اوغلو

بیوگرافی تیلیم خان

تیلیم خان

تیلیم‌خان، شاعر توانای ترکی سرا, شاعر ایران و آذربایجان می‌باشد که در سالهای ۱۲۰۹- ۱۱۳۶هـ . ش., ( ۱۲۴۶-۱۱۷۳ هـ.ق.) و (۱۸۳۱-۱۷۵۸ م.) می‌زیسته است. محل تولد وی روستای «مرغئی» (مراغه) از منطقه مزلقان چای ساوه می‌باشد. این روستا در تقسیمات فعلی کشوری جزء بخش نوبران شهرستان ساوه است.
نام پدر تیلیم‌خان «تیمورخان» و نام پدر بزرگش «قاراخان» می‌باشد. پسرانش به نامهای «ابوالقاسم بگ»، «غلامحسین بگ» و «شکرالله بگ» بوده اند. نام یکی از دخترانش «زرافشان» و نام دختر دیگرش مشخص نیست. همسرش” «مختومه خانم», خواهر کوچکتر «مهری خانم» دختر حاجی محمّدرضاخان بوده است. گفته می شود تیلیم خان دل در گرو عشق مهری داشته ولی مهری با شخصی به نام «صفی‌الله خان» که از مقامات بلندپایه نظامی آن دوره بوده ازدواج کرده و به شیراز می رود. تیلیم‌خان نیز به شیراز رفته و در آنجا به شغل نجاری و منبت کاری مشغول می‌شود و بعد از مدّتی به دیار خود بر می‌گردد و با مختومه خانم ازدواج می‌کند.
شیراز منه زیندان اوْلور
گئدن گلین , گئدن گلین
کلمه «تیلیم» که در کتاب ارزشمند «دیوان لغات‌التّرک» محمود کاشغری آمده از کلمه های اصیل ترکی و به معنی زیاد، تمام، کامل، همیشه، دائم، با پایه و اساس و ابدی می باشد. (دیوان الغات التّرک جلد ۱ صفحه ۵۱۴-۳۹۷)
تیلیم‌خان در سن ۷۰ الی ۷۵ سالگی در روستان مرغئی وفات نموده و در همانجا دفن می‌گردد ، قبر وی در قبرستان همان روستا واقع می‌باشد که در سال ۸۹، بارگاهی بر روی آن برپا گردید.

از آثار تیلیم خان چنین بر می آید که وی علاوه بر ادبیّات ترکی بر ادبیّات عرب و فارسی تسلط کافی داشته و اشعاری نیز به این زبانها سروده است .
ایگیـد اودور اهل- عیرفان یانیندا دمـه دم قاتمــایا, وئــره بیردم گوش
سوْروشسالار اصول- دیـن نئچه دی عرب خمس و فارسی پنج و توٍرکو بئش
از اشعار تیلیم خان که تاکنون در دست است، بیشترشان دارای مفهوم مذهبی، اجتماعی و پند و اندرز و حکمت می باشند.