عقرب گزیدگی و مداوای ان در زمان قدیم در ساوه

عقرب گزیدگی و دوای ان در ساوه در زمان قدیم

 

 

ساختمان های ساوه در قدیم عموما از خشت و گل بود .فقط در سقف ساختمان اجر به کار می بردند .از حدود سال یکهزار و سیصد و چهل شمسی به این طرف سبک ساختمان ها تغییر کرد و به صورت امروزی در امد .تیر اهن و اجر و سیمان و بتون جای خشت و گل و ساروج را گرفت .بام ها را با کاه گل اندود می کردند که ان هم قیر و گونی و اسفالت و اخیرا(ایزوگام) جایش را گرفت .سبک ساختمان های قدیمی برای همیشه متروک شد .یکی از عیب های ساختمان های قدیم این بود که حشرات موذی مخصوصا: عقرب و موش و موریانه در منافذ ساختمان ها لانه می کرد .عقرب در تمام خانه ها وجود داشت .عقرب های سیاه و زشت و خطرناک به قول ساوه ای (بدهِولا=بدهیولا) در بعضی از خانه ها مار هم پیدا می شد ولی نشنیدیم کسی را مار گزیده باشد.

معمولا در هر خانه یک قسمت مخصوص باربند طویله جهت چهارپایان و دام ها می ساختند که در انجا حشرات موذی به اضافه پشه و مگس و کنه فراوان یافت می شد .اما از این حشرات موذی جای سوسک خالی بود .زیرا سوسک در جای خشک نمی تواند رشد کند و میدانیم ساوه قبل از لوله کشی اب دچار مشکل کم ابی یا بهتر بگویم بی ابی بود .

اما در مورد دوای عقرب گزیدگی ،عقرب ها در تاریکی شب ظاهر می شدند .شب های تابستان مردم با سلاح لنگه کفش انان را تعقیب می کردند و می کشتند گاهی نوجوانان برای تفریح با افتابه اب در لانه شان می ریختند و عقرب ها را از لانه خارج می کردند و می کشتند و گاهی نیششان را می کشیدند و رهاشان می کردند .عقرب ها هم بیکار نبودند .کمتر شبی بود که کسی را نیش نزنند و فریاد عقرب گزیده ها را در نیاورند .حال ببینیم دوای عقرب گزیده چه بود؟

ان زمان از بیمارستان و درمانگاه شبانه روزی خبری نبود فقط یک بهداری بی امکانات دوایی .در خیابان شریعتی مقابل همین درمانگاه (مصطفی خمینی)در همین جا که به تازگی ساختمان بیمه ایران ساخته اند خانه ای بود که ان را برای بهداری اجاره کرده بودند که تنها یک پزشک و یک امپول زن و یک مستخدم داشت که نگهبان و سرایدار هم بود و چون عقرب گزیدگی بیشتر در شب اتفاق می افتاد و شب ها هم بهداری تعطیل بود .بنابراین خود مردم عقرب گزیده ها را معالجه می کردند و برای معالجه از دوای عقرب استفاده می کردند.

دوای عقرب چه بود؟ دوای عقرب گزیده را از دو راه تهیه می کردند:

۱-یا از خود عقرب می ساختند .به این طریق که بعضی از مردم در تاریکی شب در حالی که در یک دست چراغ دستی (انگلیسی) و در دست دیگر انبری داشتند عقرب ها را از کوچه جمع اوری می کردند و در ظرفی می انداختند و مقداری روغن چراغ (روغن کرچک)در ان ظرف روی عقرب ها می ریختند و سپس ان را دور از دسترس قرار می دادند مدتی می گذشت ،ترشحات عقرب ها با روغن کرچک ترکیب می شد و این مایع مرکب همان دوای عقرب گزیدگی بود .ان روغن را در ظرف شیشه ای می ریختند عقرب های مرده را از ان جدا می کردند .هنگام عقرب گزیدگی کمی از ان روغن را به محل نیش عقرب می مالیدند و درد را ساکت می کردند .

۲-برگ گیاه کاکتوس را از وسط می بریدند و بر جای نیش عقرب می نهادند و به این ترتیب درد عقرب گزیده را ساکت می کردند .به همین دلیل در ساوه این گیاه را گل عقرب می نامیدند .تهرانی ها به ان زبان مادر شوهر گویند. چون دارای تیغ است .زبان مادر شوهر را به ان تشبیه کرده اند به طوری که فرهنگ معین نوشته اصل این گیاه از امریکاست.

وقتی وزارت کشاورزی باغ فلاحت ساوه را که در خیابان سلمان ساوجی (خیابان فلاحت) مقابل مسجد جامع واقع است از سال یکهزارو سیصد و پانزده به این طرف احداث کرد گیاه کاکتوس را برای زینت به ساوه اوردند و در باغ فلاحت کاشتند .بعد از احداث باغ فلاحت اداره کشاورزی را همان زمان به انجا انتقال دادند و تا امروز این اداره در همان باغ است.