مارکوپولو در ایران در زمان قدیم

مسافرت مارکوپولو به چین از راه ساوه در زمان قدیم

تاریخ ساوه

 

در همین ایام معروفترین سیاح قرن هفتم هجری (قرن سیزدهم میلادی)یعنی مارکوپولو با پدر و عموی خود در سال ۶۶۹ هجری (۱۲۷۱میلادی)هنگام سفر به کشور چین از ایران نیز باردید نمود.او از شهرهای ایران مانند :تبریز،سلطانیه،ساوه،کاشان،یزد،کرمان گذشته و از طریق خلیج فارس سوی چین مسافرت نمود.

نقطه بعدی که پس از تبریز مارکوپولو از ان نام می برد ساوه است که توسط مغولان ویران گردید.

این جهانگردان (مارکوپولو و همراهان)چون در اینجا (با دژهای مستحکم دریای خزر=دروازه اهنین) با بن بست روبرو شدند و نتوانستند از شمال ایران به مسافرت خود ادامه دهند ناگزیر راه چین در پیش گرفتند.

با اسب و الاغ و گاهی با ارابه به سوی جنوب شرقی اسیا رهسپار شدند .شب هنگام ،در کنار برکه ها ،رودها و دریاچه ها چادر می زدند و گاهی با کرجی (قایق)به تماشای مناظر رود می پرداختند .از دیدن شهرهای گوناگون ایران دریافتند که پیش از بیدادگری و قتل و غارت مغولان کشوری پهناور و پیشرفته بوده است.

در ایران به شهری به نام ساوه رسیدند و چون از چگونگی ان پرسش هایی کردند دریافتند که از این شهر بود که سه مرد خردمند به نام بالداسار ،گاسپار و ملکیور برای زیارت مسیح نوزاد راه بیت لحم را پیش گرفتند .این سه تن در ارامگاه زیبایی به خاک سپرده شده بودند ،بدن و مویشان هنوز سالم مانده بود .جهان گردان درباره این زائران پرسش هایی کردند ولی کسی نتوانست به انها پاسخ درستی بدهد جز اینکه دیر زمانی است که این مردان(در ساوه) در دل خاک خفته اند.

پس از گذشتن از ساوه و پیمودن سه روز راه به دژ اتش پرستان رسیدند . اورلئاریوس اهل پروس و همراهانش با پشت سر گذاشتن شهرهای سلطانیه،قزوین،ساوه،قم و کاشان در سوم اوت ۱۶۳۷ میلادی به اصفهان رسیدند.شاردن(سیاح فرانسوی دوره صفویه)ضمن شرح مسافرتش از قزوین به ساوه از کاروانسرایی به نام (کیخسرو) در هشت فرسنگی راه سگز اباد به ساوه نام برده.

در کتاب (ایران)-کلده و اشور- ترجمه شادروان علی محمد فره وشی (مترجم همایون )چهارده بار از ساوه و اثارباستانی ان نام برده شده است.

اما راه ری به نواحی جبال چنین است :از ری به قسطانه یک منزل و از انجا تا مشکویه یک منزل و از انجا تا ساوه نه فرسخ است و ساوه گاه از اعمال جبال و گاه از اعمال ری محسوب می شود.

باز ابن حوقل گوید :شهر ساوه از حیث شتر و شتربانان معروفیت داد زیرا این هر دو مورد احتیاج مسافرین و زائرین مکه می باشد.

مقدسی گوید:ساوه شهری مستحکم است حمام های خوب دارد و مسجد جامع ان کنار جاده و دور از بازار واقع است.

عبدالمسیح برشتری دراز نزد سطیح (از پیشگویان عرب) امده اما هنگامی که نزدیک به مردن رسیده است.

پادشاه ساسانی تو را فرستاده است با خبر ویرانی ایوان مدائن و خاموشی اتش ها و خواب موبدان ،که شترانی عربی اسبانی سرکش را می کشاندند تا انگاه که دجله را بریده و در بلاد پراکنده گشته اند . ای پسر ذی یزن پیشامدهایی ناگوار می رسد و پادشاهان و ملکه هایی به شماره کنگره ها می میرند انگاه که دریاچه ساوه بخشکد و در زمین تهامه تلاوت(قران) اشکار گردد.