مشاهیر و برجستگان و نیکوکاران ساوه

افضل الدین ساوی از شاعران و فیلسوفان ساوه ای

تاریخ ساوه

 

از این فیلسوف و شاعر ساوجی جز در دیوان خاقانی در جایی دیگر ذکری به میان نیامده و یا من ندیده ام.به هر حال در دیوان خاقانی شروانی (قرن ششم هجری )سه بیت از افضل الدین ساوی در مدح خاقانی هست که خاقانی نیز در یک قطعه بیست و پنج بیتی وی را جواب گفته و او را ستوده است. در اینجا سه بیت افضل الدین ساوی و چند بیت از جواب خاقانی را عینا می اورم .

فیلسوف اجل افضل الدین ساوی این قطعه را در ان وقت که خاقانی به رسالت سلطان ارسلان رفته بود بد و فرستاد.

 

کسی که از پس احمد روا بود مرسل              بزرگوار امیر امام خاقانیست

رسول شروان چون خوانی ان بزرگی را            که در جهان سخن ملک او سلیمانیست

رسول باز پسین را هزار گونه قسم                 بجان پاک عزیز رسول شروا نیست

 

خاقانی این قطعه را به جواب فیلسوف فرستاد:

گنج فضائل افضل ساوی شناس و بس                کز علم مطلق آیت دوران شناسمش

استاد حکمت من و شاگرد حکم دین                  کز چند فن فلاطن یونان شناسمش

چون عقل و جان عزیز و غریبست لاجرم              جاندار عقل و عاقله جان شناسمش

قدرش عراقیان چه شناسند کز سخن                 چون افتاب امیر خراسان شناسمش

هر هشت حرف افضل ساویست نزد من             حرزی که هفت هیکل رضوان شناسمش

تا زابنوس روز و شب امد دوات او                      من روز و شب جهان سخندان شناسمش

کمتر تراشه قلم او عطارد است                        زشت اید ار عطارد کیهان شناسمش

اشعارش از عراق ره اورد می برم                     کاکسیر گنج خسرو ایران شناسمش

تفاح جان و گلشکر عقل شعر اوست               کاین دو به ساوه هست سپاهان شناسمش

خاقانی از ادیم معالیش قدوه ایست                  ان قدوه ای که قبله خاقان شناسمش